دندان قروچه یا براکسیزم یکی از مشکلات شایع در میان کودکان است که معمولاً در هنگام خواب رخ می‌دهد. این رفتار می‌تواند باعث ساییدگی دندان‌ها، درد فک و مشکلات دیگر شود. اگرچه دندان قروچه ممکن است موقت باشد، اما در برخی کودکان می‌تواند به یک مشکل مزمن تبدیل شود. در این مقاله، به بررسی علت دندان قروچه در کودکان و روش‌های درمان آن پرداخته خواهد شد.
دندان قروچه کودکان چیست؟
دندان قروچه به معنای فشار دادن یا ساییدن دندان‌ها به یکدیگر است که در خواب یا در طول روز می‌تواند اتفاق بیفتد. این رفتار در کودکان معمولاً در مراحل عمیق خواب رخ می‌دهد و ممکن است با صدای بلند شنیده شود. دندان قروچه می‌تواند باعث آسیب به دندان‌ها، درد فک، سردرد و مشکلات دیگر شود.
علت دندان قروچه کودکان در خواب
دندان قروچه در کودکان می‌تواند ناشی از دلایل مختلفی باشد. برخی از علل شایع دندان قروچه در خواب عبارتند از:
1. استرس و اضطراب
استرس و نگرانی یکی از رایج‌ترین علل دندان قروچه در کودکان است. تغییرات در محیط زندگی مانند شروع مدرسه، مشکلات خانوادگی، یا حتی نگرانی‌های روزمره می‌تواند باعث اضطراب شود که این اضطراب به صورت دندان قروچه در خواب بروز می‌کند. در واقع، کودکان به طور ناخودآگاه سعی می‌کنند استرس خود را از طریق ساییدن دندان‌ها کاهش دهند.
2. درد و ناراحتی‌های فیزیکی
درد در ناحیه دهان و دندان‌ها نیز می‌تواند موجب دندان قروچه در خواب شود. اگر کودک دچار دندان درد، رشد دندان‌های دائمی یا حتی گوش درد باشد، ممکن است ناخودآگاه در طول شب دندان‌های خود را فشار دهد.
3. مشکلات خواب
اختلالات خواب مانند خواب آلودگی بیش از حد یا آپنه خواب می‌توانند باعث ایجاد دندان قروچه در کودکان شوند. در چنین شرایطی، مشکلات تنفسی و عدم دریافت خواب کافی ممکن است کودک را وادار کند که دندان‌ها را به هم بفشارد.
4. مشکلات فکی یا دندانی
در برخی موارد، مشکلات فکی یا دندانی مانند نادرستی وضعیت فک یا نامرتبی دندان‌ها می‌تواند باعث دندان قروچه شود. در این موارد، کودک ممکن است هنگام خواب سعی کند دندان‌های خود را در موقعیت صحیحی قرار دهد که این می‌تواند منجر به ساییدن دندان‌ها به یکدیگر شود.
5. ژنتیک
ژنتیک نیز می‌تواند نقشی در ایجاد دندان قروچه ایفا کند. اگر یکی از والدین یا دیگر اعضای خانواده سابقه دندان قروچه داشته باشند، احتمال اینکه کودک نیز این مشکل را تجربه کند، بیشتر است.
6. مصرف داروها
برخی داروها می‌توانند عوارض جانبی مانند دندان قروچه را به همراه داشته باشند. داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی و داروهای محرک که در درمان اختلالات روانی یا ADHD به کار می‌روند، ممکن است باعث ایجاد دندان قروچه شوند.
عوارض دندان قروچه در کودکان
دندان قروچه در صورتی که به موقع درمان نشود، می‌تواند باعث ایجاد مشکلات جدی شود. برخی از عوارض آن عبارتند از:
1. آسیب به دندان‌ها
دندان قروچه می‌تواند باعث سایش و آسیب دیدن دندان‌ها شود. این آسیب‌ها ممکن است شامل ترک خوردن دندان‌ها، ساییدگی سطح دندان و حتی شکستگی دندان‌ها باشد.
2. درد فک و صورت
ساییدن دندان‌ها می‌تواند باعث فشار زیادی به عضلات فک و مفصل‌های فکی شود که در نهایت منجر به درد فک و صورت می‌شود.
3. سردرد
دندان قروچه می‌تواند باعث فشار بیش از حد به عضلات صورت و فک شود که ممکن است به سردردهای تنشی منجر گردد.
4. مشکلات گوارشی
در برخی موارد، دندان قروچه می‌تواند باعث ایجاد مشکلات گوارشی مانند مشکلات معده یا ریفلاکس شود، چرا که فشار به عضلات صورت می‌تواند اثرات جانبی دیگری داشته باشد.
روش‌های درمان دندان قروچه در کودکان
اگر دندان قروچه در کودک شما ادامه پیدا کند، اقدامات درمانی می‌تواند کمک‌کننده باشد. برخی از روش‌های درمانی عبارتند از:
1. مشاوره روان‌شناسی یا مشاوره رفتاری
چنانچه دندان قروچه ناشی از استرس یا اضطراب باشد، مراجعه به یک روان‌شناس کودک می‌تواند به کاهش استرس کمک کند. روش‌های درمانی مانند مشاوره رفتاری یا آموزش تکنیک‌های آرام‌سازی می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد.
2. استفاده از محافظ دندان
در موارد شدیدتر دندان قروچه، استفاده از محافظ دندان شبانه که به طور سفارشی برای کودک ساخته می‌شود، می‌تواند از آسیب به دندان‌ها جلوگیری کند. این محافظ‌ها مانند یک لایه محافظ بین دندان‌ها عمل کرده و از ساییدگی آن‌ها جلوگیری می‌کنند.
3. بهبود وضعیت خواب
مطمئن شدن از خواب کافی و راحت برای کودک، می‌تواند در کاهش دندان قروچه مؤثر باشد. ایجاد محیطی آرام و بی‌صدا، کاهش استرس‌های روزانه، و ایجاد روتین خواب منظم برای کودک می‌تواند کیفیت خواب را بهبود بخشد.
4. بررسی مشکلات فکی و دندانی
در صورتی که دندان قروچه به دلیل مشکلات فکی یا دندانی باشد، مراجعه به دندانپزشک برای ارزیابی وضعیت دندان‌ها و فک ضروری است. در برخی موارد، درمان‌هایی مانند تنظیم فک یا استفاده از بریس ممکن است مورد نیاز باشد.
5. تغذیه مناسب
تغذیه مناسب و پرهیز از مصرف غذاهای سفت و سخت در شب می‌تواند کمک کند تا کودک کمتر دچار دندان قروچه شود. همچنین، کاهش مصرف مواد کافئین‌دار یا نوشیدنی‌های انرژی‌زا قبل از خواب می‌تواند مؤثر باشد.
نتیجه‌گیری
دندان قروچه در کودکان مشکلی شایع است که می‌تواند ناشی از علل مختلفی مانند استرس، درد دندان، مشکلات فکی، یا اختلالات خواب باشد. اگر دندان قروچه به یک مشکل مزمن تبدیل شود، ممکن است به دندان‌ها و سلامت کودک آسیب برساند. شناسایی علت اصلی و انجام اقدامات درمانی مناسب مانند مشاوره روان‌شناسی، استفاده از محافظ دندان یا مراجعه به دندانپزشک می‌تواند به کاهش این مشکل کمک کند. در صورتی که دندان قروچه ادامه پیدا کند یا مشکلات جدی ایجاد شود، توصیه می‌شود با پزشک یا دندانپزشک مشورت کنید.
