کودکان در طول رشد خود ممکن است با مشکلات پوستی مختلفی مواجه شوند؛ از بثورات خفیف گرفته تا زگیل، آکنه و عفونت‌های ویروسی. هرچند اغلب این موارد بی‌خطر هستند، اما شناخت آن‌ها برای والدین اهمیت زیادی دارد تا بتوانند در زمان مناسب واکنش درستی نشان دهند. در ادامه، نگاهی جامع به رایج‌ترین بیماری‌های پوستی در نوزادان و کودکان خواهیم داشت.
بیماری‌های پوستی در کودکان چیست؟
نوزادان، خردسالان و نوجوانان در معرض ابتلا به بیماری‌های مختلف پوستی هستند. از شایع‌ترین این موارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بثورات پوستی (راش)
- کهیر
- زگیل
- آکنه
- خال مادرزادی (ماه‌گرفتگی)
علت این بیماری‌ها ممکن است درماتیت، ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها یا عوامل دیگر باشد. درمان‌ها نیز بسته به نوع بیماری، شامل کرم‌های ضد خارش، داروهای مسکن یا آنتی‌بیوتیک‌ها است.
انواع بثورات پوستی در کودکان
بثورات در کودکان دلایل متعددی دارند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم:
درماتیت (Dermatitis)
درماتیت به گروهی از بیماری‌های التهابی پوست گفته می‌شود. این بیماری‌ها با علائمی مانند قرمزی، خارش و خشکی پوست همراه‌اند.
راش پوشک (Diaper Rash)
شایع‌ترین نوع در نوزادان است. علت آن مرطوب بودن ناحیه پوشک و رشد قارچ یا باکتری‌هاست.
✅ راهکار: تعویض مرتب پوشک، خشک نگه داشتن پوست و استفاده از کرم زینک اکساید یا ژل نفتی.
کلاهک گهواره‌ای (Cradle Cap)
نوعی درماتیت سبوره‌ای در نوزادان که به‌صورت لکه‌های زرد و چرب روی پوست سر ظاهر می‌شود.
✅ راهکار: شست‌وشوی ملایم با شامپوی مخصوص نوزاد و ماساژ آرام پوست سر.
اگزما (Atopic Dermatitis)
باعث التهاب، خارش و خشکی پوست می‌شود. معمولاً به دلیل ضعف در سد محافظتی پوست ایجاد می‌شود.
✅ راهکار: دوری از عوامل حساسیت‌زا، استفاده از مرطوب‌کننده پس از حمام با آب ولرم.
درماتیت تماسی
زمانی رخ می‌دهد که پوست کودک با ماده‌ای حساسیت‌زا مانند صابون یا شوینده تماس پیدا کند.
✅ راهکار: مرطوب‌کننده، کرم ضد خارش و در موارد شدید، استروئیدهای موضعی یا خوراکی.
عفونت‌های ویروسی پوستی در کودکان
بیماری پنجم (Fifth Disease)
علت: ویروس پاروویروس B19
علائم: گونه‌های قرمز، تب، راش‌های توری‌شکل روی بازو و پا
✅ درمان: داروهای ضد التهاب، کرم ضد خارش، آنتی‌هیستامین‌ها
روزئولا (Roseola)
علت: ویروس هرپس انسانی نوع ۶
علائم: تب ناگهانی، راش صورتی بعد از کاهش تب
✅ درمان: کاهش تب با استامینوفن، علائم معمولاً طی ۲۴ ساعت برطرف می‌شوند.
آبله مرغان (Chickenpox)
علت: ویروس واریسلا زوستر
علائم: تاول‌های خارش‌دار، تب، ضعف
✅ درمان: آنتی‌هیستامین و استامینوفن برای کاهش علائم، معمولاً در ۱ تا ۲ هفته بهبود می‌یابد.
سرخک (Measles)
علت: ویروس موربیلی
علائم: راش از پشت گوش شروع شده و به پایین بدن گسترش می‌یابد، تب و سرفه
✅ درمان: داروهای ضد التهاب، استامینوفن. پیشگیری با واکسن MMR
سرخجه (Rubella)
علائم: راش صورتی روی صورت و گردن که سپس به بدن گسترش می‌یابد
✅ درمان: استراحت و کنترل علائم با داروهای ساده
زگیل آبکی (Molluscum Contagiosum)
علت: ویروس مولوسکوم
علائم: برجستگی‌های کوچک و گوشتی رنگ، بدون درد
✅ درمان: معمولاً بدون درمان خاص از بین می‌روند ولی زمان‌بر هستند.
بیماری دست، پا و دهان
علت: ویروس انتروویروس
علائم: بثورات در اطراف دهان، کف دست و پا، گاهی تاول و زخم‌های دهانی
✅ درمان: کنترل تب و درد با استامینوفن یا ایبوپروفن
عفونت‌های باکتریایی پوستی در کودکان
مخملک (Scarlet Fever)
علت: باکتری استرپتوکوک گروه A
علائم: تب، گلودرد، بثورات زبر قرمز
✅ درمان: آنتی‌بیوتیک
زردزخم (Impetigo)
علت: باکتری استرپتوکوک یا استافیلوکوک
علائم: تاول و زخم‌های قرمز اطراف دهان و بینی
✅ درمان: آنتی‌بیوتیک خوراکی یا موضعی
عفونت‌های قارچی پوستی در کودکان
کرم حلقوی (Ringworm)
علت: عفونت قارچی پوست
علائم: راش‌های دایره‌ای با حاشیه قرمز و خارش‌دار
✅ درمان: داروی ضد قارچ موضعی یا خوراکی
مراقبت آگاهانه از پوست کودک
دیدن راش یا تغییرات پوستی روی بدن کودک می‌تواند نگران‌کننده باشد، اما بسیاری از این مشکلات موقتی و بی‌خطر هستند. با شناخت علائم و پیروی از درمان‌های ساده، می‌توان از بروز عوارض جدی جلوگیری کرد. اگر نشانه‌ها شدید یا طولانی بودند، حتماً با پزشک اطفال مشورت کنید.
