درک دقیق تقسیم‌بندی گروه‌های سنی انسان، نه‌تنها در حوزه‌های پزشکی و آموزشی اهمیت دارد، بلکه در زمینه‌های روانشناسی، جامعه‌شناسی و حتی بازاریابی نیز نقش کلیدی ایفا می‌کند. شناخت این مراحل به ما کمک می‌کند تا نیازهای هر دوره از زندگی را بهتر درک کنیم و تصمیمات متناسب‌تری اتخاذ نماییم. در این مقاله، به بررسی جامع و مفصل تقسیم‌بندی گروه‌های سنی از تولد تا سالمندی می‌پردازیم.
دوران نوزادی
دوران نوزادی به بازه زمانی از بدو تولد تا پایان ۲۸ روزگی (۴ هفته اول زندگی) اطلاق می‌شود. در این مرحله، نوزاد به شدت وابسته به مراقبت‌های والدین است و بسیاری از سیستم‌های بدن او هنوز به بلوغ نرسیده‌اند. نوزادان در این دوره نیازمند تغذیه مکرر، خواب زیاد، تماس پوستی و بررسی‌های پزشکی مداوم هستند. این دوران برای شکل‌گیری پیوند عاطفی اولیه با والدین اهمیت زیادی دارد و پایه‌گذار سلامت روان آینده کودک محسوب می‌شود.
دوران شیرخوارگی
دوران شیرخوارگی از ۲۹ روزگی تا پایان ۱۲ ماهگی ادامه دارد. در این مرحله، رشد سریع جسمی و مغزی دیده می‌شود. شیرخواران کم‌کم شروع به غلتیدن، نشستن، چهار دست و پا رفتن و در نهایت ایستادن می‌کنند. تغذیه در این دوره اهمیت ویژه‌ای دارد؛ در ابتدا شیر مادر یا شیر خشک منبع اصلی تغذیه است، اما با گذر زمان، غذاهای کمکی نیز به رژیم غذایی کودک اضافه می‌شوند. ارتباط عاطفی قوی با والدین و مراقبان، بازی‌های تعاملی و محیطی محرک از جمله عوامل مهم در رشد سالم شیرخوار هستند.
دوران نوپایی
دوران نوپایی به بازه سنی یک تا سه سالگی گفته می‌شود. در این مرحله، کودک توانایی راه رفتن را به دست می‌آورد و به تدریج مهارت‌های حرکتی ظریف‌تری مانند گرفتن اشیاء کوچک یا استفاده از قاشق را یاد می‌گیرد. زبان کودک به سرعت توسعه می‌یابد و او شروع به استفاده از کلمات و جملات ساده می‌کند. کودک نوپا به شدت کنجکاو است و تمایل دارد محیط اطراف خود را کشف کند، که این امر نیازمند نظارت دقیق والدین برای حفظ ایمنی اوست. همچنین، در این دوره، کودک شروع به درک مفاهیم اجتماعی مانند نوبت گرفتن و اشتراک‌گذاری می‌کند.
دوران پیش‌دبستانی
دوران پیش‌دبستانی به بازه سنی سه تا پنج سالگی اطلاق می‌شود. در این مرحله، کودکان به تدریج وارد محیط‌های اجتماعی مانند مهدکودک و پیش‌دبستانی می‌شوند. توانایی‌های زبانی و شناختی آن‌ها بهبود می‌یابد و می‌توانند داستان‌های پیچیده‌تری را درک کنند. کودکان در این سن به بازی‌های گروهی علاقه‌مند می‌شوند و مهارت‌های اجتماعی مانند همکاری و حل مسئله را یاد می‌گیرند. همچنین، در این دوره، کودکان شروع به درک مفاهیم انتزاعی مانند دوستی و احساسات می‌کنند.
دوران کودکی میانه
دوران کودکی میانه به بازه سنی شش تا یازده سالگی گفته می‌شود. در این مرحله، کودکان وارد دوره ابتدایی مدرسه می‌شوند و مهارت‌های خواندن و نوشتن را به دست می‌آورند. توانایی‌های شناختی آن‌ها بهبود می‌یابد و می‌توانند مفاهیم پیچیده‌تری را درک کنند. کودکان در این سن به مطالعه کتاب‌های داستانی علاقه‌مند می‌شوند و می‌توانند داستان‌های طولانی‌تری را دنبال کنند. همچنین، در این دوره، کودکان شروع به درک مفاهیم اخلاقی و اجتماعی می‌کنند.
دوران نوجوانی
دوران نوجوانی به بازه سنی دوازده تا هجده سالگی اطلاق می‌شود. در این مرحله، نوجوانان وارد دوره بلوغ می‌شوند و تغییرات جسمی و روانی قابل توجهی را تجربه می‌کنند. توانایی‌های شناختی آن‌ها بهبود می‌یابد و می‌توانند مفاهیم پیچیده‌تری را درک کنند. نوجوانان در این سن به مطالعه کتاب‌های فلسفی و روانشناسی علاقه‌مند می‌شوند و می‌توانند مطالب تخصصی‌تری را درک کنند. همچنین، در این دوره، نوجوانان شروع به شکل‌گیری هویت فردی و اجتماعی خود می‌کنند.
دوران جوانی
دوران جوانی به بازه سنی نوزده تا سیوپنج سالگی گفته می‌شود. در این مرحله، افراد به تدریج وارد دوره بزرگسالی می‌شوند و مسئولیت‌های بیشتری را بر عهده می‌گیرند. توانایی‌های شناختی آن‌ها بهبود می‌یابد و می‌توانند مفاهیم پیچیده‌تری را درک کنند. جوانان در این سن به مطالعه کتاب‌های تخصصی و علمی علاقه‌مند می‌شوند و می‌توانند مطالب دانشگاهی را درک کنند. همچنین، در این دوره، جوانان شروع به شکل‌گیری هویت فردی و اجتماعی خود می‌کنند.
دوران میانسالی
دوران میانسالی به بازه سنی سیوپنج تا پنجاه‌و‌پنج سالگی اطلاق می‌شود. در این مرحله، افراد به تدریج وارد دوره بزرگسالی می‌شوند و مسئولیت‌های بیشتری را بر عهده می‌گیرند. توانایی‌های شناختی آن‌ها بهبود می‌یابد و می‌توانند مفاهیم پیچیده‌تری را درک کنند
