اگر مادر باردار یا شیرده هستید، احتمالاً با پدیده نشت یا بیرون‌ریختن شیر از سینه‌ها آشنا شده‌اید. این اتفاق کاملاً طبیعی است، اما اگر آمادگی نداشته باشید می‌تواند شما را معذب کند و لباس‌هایتان را خیس یا لکه‌دار کند.
پدهای شیردهی – که به آن‌ها پدهای سینه نیز گفته می‌شود – آسترهایی نازک و جاذب هستند که بین نوک سینه و لباس زیر قرار می‌گیرند. این پدها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که نشت شیر را جذب کرده و از خیس شدن لباس‌ها جلوگیری کنند.
در این مقاله، با شما درباره تفاوت بین پدهای یکبار مصرف و چندبار مصرف صحبت می‌کنیم و همچنین نحوه صحیح استفاده از آن‌ها را قدم‌به‌قدم آموزش می‌دهیم.
چرا از پد شیردهی استفاده می‌کنیم؟
در روزهای پایانی بارداری و به‌ویژه در هفته‌های اول پس از زایمان، بدن در حال تنظیم میزان تولید شیر متناسب با نیاز نوزاد است. تا زمانی که این تعادل برقرار شود، نشت شیر پدیده‌ای رایج است.
حتی پس از تثبیت الگوی شیردهی، امکان دارد در برخی موقعیت‌ها مثل هنگام شیردهی از سینه مقابل یا شنیدن گریه نوزاد، شیر به‌طور غیرارادی ترشح شود. این واکنش طبیعی، علاوه‌بر عوامل فیزیکی، به تحریکات عاطفی نیز مربوط می‌شود.
پدهای شیردهی با جذب شیر اضافی و حفظ خشکی، نقش مهمی در آسایش مادر ایفا می‌کنند و از ایجاد لکه، بوی ناخوشایند و ناراحتی جلوگیری می‌نمایند.
آیا استفاده از پد شیردهی بی‌خطر است؟
قرار گرفتن هر چیزی در نزدیکی نوک سینه، مخصوصاً زمانی که نوزاد مستقیماً از آن تغذیه می‌کند، ممکن است نگرانی‌هایی درباره بهداشت و سلامت ایجاد کند. خوشبختانه اگر پدهای شیردهی را به‌درستی استفاده کنید، کاملاً ایمن و بهداشتی هستند.
البته رعایت چند نکته مهم ضروری است:
- پدهای مرطوب را سریع تعویض کنید. باقی ماندن رطوبت روی نوک سینه، به‌ویژه اگر ترک خورده یا حساس باشد، می‌تواند زمینه‌ساز رشد باکتری و قارچ شود و حتی منجر به ماستیت (عفونت مجرای شیردهی) شود.
- محیط گرم و مرطوب محل مناسبی برای قارچ کاندیدا است. این قارچ می‌تواند باعث برفک دهان در کودک و التهاب سینه در مادر شود. علائم آن شامل خارش، سوزش و بثورات پوستی است.
- اگر از پدهای چندبار مصرف استفاده می‌کنید، آن‌ها را به‌طور منظم و با آب داغ و شوینده مناسب ضدعفونی کنید. همچنین، برای از بین بردن قارچ، بهتر است از سفیدکننده استفاده کرده و پدها را با دمای بالا خشک نمایید.
- در صورت تحریک پوست اطراف نوک سینه، می‌توانید از کرم‌های مخصوص محافظ نوک سینه استفاده کنید.
انواع پد شیردهی و مزایا و معایب آن‌ها
پدهای شیردهی در مدل‌ها و جنس‌های مختلفی تولید می‌شوند تا نیازهای گوناگون مادران را پاسخ دهند. انتخاب نوع مناسب پد می‌تواند تأثیر زیادی در راحتی، بهداشت و صرفه‌جویی شما داشته باشد. در این بخش با رایج‌ترین انواع پدها و ویژگی‌های مثبت و منفی هرکدام آشنا می‌شوید تا راحت‌تر بتوانید گزینه‌ای متناسب با سبک زندگی‌تان انتخاب کنید.
1. پدهای یکبار مصرف
پدهای نازک و جاذبی هستند که پس از هر بار استفاده دور ریخته می‌شوند. معمولاً در بسته‌بندی‌های مجزا برای رعایت بهداشت قرار دارند.
مزایا:
راحتی در استفاده
نازک و نامرئی زیر لباس
دارای چسب برای ثابت ماندن در جای خود
برخی دارای روکش ضد نشت هستند
معایب:
تولید زباله و ناسازگار با محیط زیست
احتمال نگه‌داشتن رطوبت توسط لایه پلاستیکی
هزینه بالا در بلندمدت
2. پدهای چندبار مصرف
این پدها از پارچه‌هایی مثل پنبه یا بامبو ساخته شده‌اند و قابل شستشو هستند.
مزایا:
قابل استفاده چندباره و مقرون‌به‌صرفه
دوستدار محیط زیست
اجازه جریان هوا برای پوست
معایب:
ضخامت بیشتر (ممکن است زیر لباس مشخص باشد)
نیاز به شستشوی منظم
نداشتن چسب برای ثابت ماندن
3. پدهای سیلیکونی
برخلاف سایر پدها، این مدل‌ها جاذب نیستند، بلکه با وارد کردن فشار ملایم بر سینه از نشت شیر جلوگیری می‌کنند. جنس آن‌ها از سیلیکون نرم و چسبنده است.
ویژگی‌ها:
قابل استفاده بدون سینه‌بند
مناسب لباس‌های مجلسی یا شنا
قابل شستشو و استفاده مجدد
مناسب برای جذب شیر نیستند
4. پدهای شیردهی دست‌ساز
می‌توانید پدهای خانگی با پارچه‌های نخی، پوشک برش‌خورده یا حتی دستمال پارچه‌ای تهیه کنید.
نکته: از پارچه‌های ۱۰۰٪ نخی استفاده کنید تا جذب بالا داشته باشد و به پوست آسیب نزند. پارچه‌های مصنوعی می‌توانند باعث تحریک پوست یا کاهش جذب شوند.
5. پدهای هیدروژل
این پدها برای جذب شیر طراحی نشده‌اند، بلکه هدف آن‌ها کاهش درد و التهاب نوک سینه است. می‌توانید آن‌ها را در یخچال یا فریزر قرار دهید و هنگام التهاب یا ترک‌خوردگی از آن‌ها استفاده کنید.
نحوه استفاده از پدهای شیردهی یکبار مصرف
- نوک سینه را خشک و تمیز کنید
قبل از هر چیزی مطمئن شوید که نوک سینه‌ها خشک هستند. این کار از رشد باکتری‌ها جلوگیری می‌کند و کمک می‌کند پد به‌درستی در جای خود قرار گیرد. در صورت حساس بودن نوک سینه، ابتدا از کرم مخصوص استفاده کنید. - پد را از بسته‌بندی خارج کرده و چسب پشت آن را جدا کنید
با دست‌های تمیز، پد را از بسته بیرون آورید و چسب محافظ پشت آن را به‌آرامی جدا نمایید. - نوک سینه را در مرکز پد قرار دهید
پد را به‌گونه‌ای روی سینه قرار دهید که نوک سینه دقیقاً در مرکز آن باشد تا نشت شیر به بهترین شکل جذب شود. - پد را به کاپ سینه‌بند بچسبانید
کاپ سینه‌بند را ببندید و چسب پد را به آن بچسبانید تا از حرکت و جابه‌جایی جلوگیری شود. در صورت نیاز می‌توانید پد را مجدداً تنظیم کنید. - در صورت مرطوب شدن، پد را تعویض کنید
به‌محض اینکه احساس کردید پد خیس شده، آن را با یک پد تمیز عوض کنید تا خطر تحریک یا عفونت کاهش یابد. - اگر پد به نوک سینه چسبیده، آن را مرطوب کنید
در صورت چسبیدن پد به پوست، از کشیدن آن خودداری کنید. ابتدا نوک سینه را کمی مرطوب کرده و سپس پد را به‌آرامی جدا کنید، مخصوصاً اگر سینه دچار ترک یا التهاب شده باشد.
نحوه استفاده از پدهای شیردهی چندبار مصرف
- از پدهای کاملاً تمیز و خشک استفاده کنید
پدهای چندبار مصرف باید قبل از هر بار استفاده شسته و کاملاً خشک شده باشند تا از رشد میکروب‌ها جلوگیری شود. - نوک سینه را خشک و در صورت نیاز از کرم استفاده کنید
مانند پدهای یکبار مصرف، ابتدا نوک سینه را خشک کرده و در صورت حساس بودن پوست، از کرم مخصوص استفاده نمایید. - پد را داخل کاپ سینه‌بند قرار دهید
پد را بین سینه و کاپ سینه‌بند بگذارید، طوری که نوک سینه در مرکز آن باشد. این پدها چسب ندارند، پس باید مطمئن شوید که به‌درستی در جای خود قرار گرفته‌اند. - پد را تنظیم کنید تا احساس راحتی داشته باشید
به دلیل ضخامت بیشتر، ممکن است پدها زیر لباس مشخص شوند. برای پنهان کردن آن‌ها می‌توانید از سینه‌بندهای ضخیم یا دارای کاپ استفاده کنید. - در صورت خیس شدن، آن را تعویض کنید
اگر در بیرون از خانه هستید، پد مرطوب را در یک کیسه پلاستیکی زیپ‌دار نگهداری کنید و بعد از بازگشت به خانه آن را بردارید و خشک نمایید. - پدها را طبق دستور شستشو تمیز کنید
نوع پارچه پد تعیین می‌کند که آن را با دست بشویید یا با ماشین لباسشویی. برخی نیاز به آب سرد دارند، برخی با آب گرم شسته می‌شوند.
نکته مهم: از نرم‌کننده استفاده نکنید چون قدرت جذب پد را کاهش می‌دهد. - در صورت وجود مخمر، پدها را ضدعفونی کنید
اگر شما یا فرزندتان برفک دهان دارید (عفونت قارچی)، برای حذف کامل مخمر:
- پدها را پس از شستشو چند هفته کنار بگذارید
- آن‌ها را با یک فنجان سرکه یا محلول ضدقارچ در ماشین بشویید
- از ترکیب سفیدکننده، روغن درخت چای و عصاره دانه گریپ‌فروت استفاده کنید
- و یا آن‌ها را چند ساعت زیر نور آفتاب قرار دهید
