علت غلت زدن زیاد نوزاد در خواب چیست؟ + راه های جلوگیری از غلت زدن نوزاد

دیدن اینکه نوزاد شما در خواب بی‌وقفه غلت می‌زند، از این پهلو به آن پهلو می‌شود یا حتی از خواب بیدار می‌شود، می‌تواند کمی نگران‌کننده باشد. شاید این سؤال برایتان پیش آمده باشد که آیا این رفتار طبیعی است یا نیاز به پیگیری دارد؟ واقعیت این است که غلت زدن یکی از مراحل مهم رشد حرکتی نوزاد است، اما گاهی به‌صورت مکرر در خواب اتفاق می‌افتد و باعث بیدار شدن کودک، بی‌قراری یا نگرانی والدین می‌شود. در این مقاله، با نگاهی دقیق به دلایل غلت زدن زیاد نوزاد در خواب و راهکارهایی برای کنترل آن، به شما کمک می‌کنیم تا خواب کودک‌تان را ایمن‌تر و آرام‌تر کنید.

چرا نوزاد در خواب زیاد غلت می‌زند؟

غلت زدن بخشی طبیعی از روند رشد نوزاد است و معمولاً از حدود ۴ تا ۶ ماهگی آغاز می‌شود. با تقویت عضلات گردن، شانه و شکم، نوزادان کم‌کم توانایی حرکت از پشت به شکم یا برعکس را پیدا می‌کنند. اما زمانی که این مهارت تازه آموخته شده باشد، نوزاد ممکن است حتی در خواب هم مدام تمرین کند و همین باعث غلت زدن زیاد او در شب شود. این رفتار اغلب نشانه‌ی رشد خوب و طبیعی کودک است و نگران‌کننده نیست. البته در برخی موارد، غلت زدن زیاد ممکن است به دلایلی مانند تحریک‌پذیری عصبی، ناراحتی در موقعیت خواب، یا حتی وجود رفلاکس معده نیز مربوط شود. اگر غلت زدن باعث بیدار شدن مکرر، گریه یا ناآرامی نوزاد می‌شود، نیاز به بررسی بیشتر دارد.

آیا غلت زدن زیاد در خواب خطرناک است؟

به‌طور کلی، غلت زدن در خواب اگر با شرایط ایمن همراه باشد، خطر خاصی ندارد. اما نگرانی اصلی این است که نوزاد پس از غلت زدن روی شکم باقی بماند و نتواند دوباره به حالت پشت برگردد، به‌ویژه در نوزادان زیر یک سال که خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) در آن‌ها بالاتر است. همچنین اگر رختخواب نوزاد نرم، بالش‌دار یا با وسایل اضافی همراه باشد، احتمال خفگی در صورت غلت زدن روی شکم افزایش می‌یابد. بنابراین، مهم نیست که نوزاد غلت می‌زند یا نه؛ مهم این است که محل خواب او کاملاً ایمن، مسطح و بدون اشیای اضافه باشد. حتی استفاده از محافظ‌های تخت یا بالش‌های دور نوزاد که ظاهراً برای کنترل غلت طراحی شده‌اند، می‌توانند خطرناک باشند و توصیه نمی‌شوند.

بهترین زمان و شرایط آموزش برگشت از شکم به پشت

یکی از موثرترین راه‌ها برای کاهش نگرانی از غلت زدن زیاد در خواب، آموزش و تمرین برگشت از شکم به پشت است. زمانی که نوزاد فقط از پشت به شکم می‌چرخد و توانایی برگشت ندارد، احتمال بیدار شدن با گریه یا خطر خفگی بیشتر می‌شود. با اختصاص دادن زمان‌هایی در طول روز برای تمرین روی سطح سفت (تایم شکمی یا tummy time) می‌توانید به تقویت عضلات گردن، کمر و بازوهای کودک کمک کنید. نوزادان معمولاً تا ۶ یا ۷ ماهگی توانایی برگشت دوطرفه را به‌دست می‌آورند. هنگام تمرین، می‌توانید با استفاده از اسباب‌بازی‌ها یا تشویق‌های صوتی، او را به حرکت تشویق کنید. تمرین منظم در طول روز به کودک اعتمادبه‌نفس لازم برای مدیریت غلت‌های شبانه را می‌دهد.

راهکارهای جلوگیری از غلت زدن زیاد نوزاد در خواب

اگرچه نمی‌توان غلت زدن را به‌طور کامل متوقف کرد (و نباید هم کرد، چون بخشی از رشد است)، اما می‌توان با رعایت چند نکته، آن را کاهش داد یا ایمن کرد. اول از همه، از قنداق کردن کودک در سنین بالاتر از ۳ تا ۴ ماهگی خودداری کنید، چون مانع حرکات طبیعی او می‌شود. تخت نوزاد باید کاملاً سفت و مسطح باشد و فقط شامل یک تشک و ملحفه ساده باشد. خواباندن نوزاد به پشت بهترین وضعیت خواب برای پیشگیری از مشکلات تنفسی است. همچنین مطمئن شوید کودک قبل از خواب بیش‌ازحد خسته نشده باشد؛ چون خستگی زیاد می‌تواند باعث حرکات بی‌قرار در خواب شود. پوشاندن لباس راحت، سبک و مناسب دمای اتاق نیز به بهبود خواب و کاهش غلت زدن کمک می‌کند.

چه زمانی برای غلت زدن نوزاد در خواب باید به پزشک مراجعه کرد؟

در اغلب موارد، غلت زدن نوزاد در خواب طبیعی است و جای نگرانی ندارد. اما اگر این رفتار همراه با نشانه‌هایی مانند بیدار شدن مداوم، گریه‌های شدید، کاهش وزن، اختلال در تغذیه یا حرکات غیرعادی باشد، بهتر است با پزشک مشورت کنید. همچنین در صورتی که کودک نتواند پس از چند هفته یادگیری غلت زدن، مهارت برگشت به پشت را یاد بگیرد، ممکن است نیاز به بررسی رشد حرکتی او باشد. پزشک با بررسی وضعیت عضلات، رشد عصبی و الگوی خواب کودک، می‌تواند تشخیص دهد که آیا غلت زدن زیاد نشانه‌ای از یک اختلال است یا فقط بخشی از مراحل طبیعی رشد.

جمع‌بندی

غلت زدن نوزاد در خواب معمولاً نشانه‌ای از رشد طبیعی و تقویت عضلات اوست، نه یک مشکل. اما در عین حال، رعایت ایمنی در محل خواب کودک، آموزش مهارت برگشت و آرام‌سازی قبل از خواب می‌تواند به کاهش حرکات اضافی و افزایش آرامش شبانه کمک کند. اگر غلت زدن بیش از حد باعث بی‌خوابی، ناآرامی یا نگرانی شما شده است، با مشاهدات دقیق و مشورت با پزشک، می‌توانید بهترین مسیر را برای مدیریت این رفتار انتخاب کنید.