وقتی پای رشد سالم نوزاد به میان می‌آید، هیچ چیز به اندازه توجه به ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری، اهمیت ندارد. یکی از مهم‌ترین این ویتامین‌ها که نقش کلیدی در سلامت استخوان‌ها و سیستم ایمنی نوزاد ایفا می‌کند، ویتامین D است. در واقع، این ویتامین کوچک، نقش بزرگی در شروعی سالم برای زندگی نوزادان دارد.
چرا ویتامین D برای نوزادان حیاتی است؟
ویتامین D کمک می‌کند بدن نوزاد کلسیم و فسفر را به درستی جذب کند؛ دو ماده معدنی مهم برای ساختن استخوان‌های محکم. اگر ویتامین D کافی به بدن نرسد، حتی با مصرف کلسیم زیاد هم استخوان‌ها ضعیف باقی می‌مانند. کمبود این ویتامین می‌تواند منجر به بیماری‌ای به نام راشیتیسم (نرمی استخوان) شود که در آن استخوان‌های کودک نرم و ضعیف می‌شوند و دچار بدشکلی می‌گردند.
علاوه بر استخوان‌ها، ویتامین D در تقویت سیستم ایمنی نوزاد هم نقش دارد و به مقابله با برخی عفونت‌ها کمک می‌کند. تحقیقات جدید حتی ارتباطی بین سطح مناسب ویتامین D و کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های خودایمنی و تنفسی در سال‌های بعد پیدا کرده‌اند.
آیا شیر مادر کافی است؟
شیر مادر بهترین تغذیه برای نوزاد است، اما مقدار ویتامین D موجود در آن معمولاً برای تأمین نیاز روزانه نوزاد کافی نیست. حتی اگر مادر خودش هم مکمل ویتامین D مصرف کند، باز هم اغلب نیاز به قطره ویتامین D برای نوزاد وجود دارد. سازمان‌های سلامت مثل آکادمی اطفال آمریکا توصیه می‌کنند که از چند روز پس از تولد، روزانه ۴۰۰ واحد بین‌المللی (IU) ویتامین D به نوزاد داده شود.
نور خورشید؛ منبع طبیعی اما محدود
بدن ما می‌تواند با قرار گرفتن در معرض نور آفتاب، ویتامین D تولید کند. اما در نوزادان، به دلایل ایمنی (مثل خطر آفتاب‌سوختگی یا پوست حساس) نباید زیاد در معرض مستقیم نور آفتاب قرار بگیرند. همچنین در مناطقی که آفتاب کم است یا نوزاد در فصل‌های سرد به دنیا آمده، اتکا به نور خورشید به تنهایی کافی نیست.
علائم کمبود ویتامین D در نوزادان چیست؟
برخی از نشانه‌هایی که ممکن است نشان‌دهنده کمبود ویتامین D در نوزاد باشد، شامل موارد زیر است:
- نرمی جمجمه یا دیر بسته شدن ملاج‌ها
- تأخیر در رشد و نشستن یا ایستادن
- پاهای پرانتزی یا انحراف استخوان‌ها
- ضعف عضلات
- تحریک‌پذیری و بی‌قراری بیش از حد
البته تشخیص دقیق کمبود ویتامین D تنها با بررسی‌های پزشکی و آزمایش خون ممکن است.
چه زمانی باید نگران شویم؟
اگر نوزاد شما به طور منظم قطره ویتامین D دریافت نمی‌کند یا در معرض نور آفتاب کافی نیست، احتمال کمبود وجود دارد. به‌ویژه در نوزادانی که پوست تیره‌تری دارند، چون تولید ویتامین D در پوست آن‌ها به نور بیشتری نیاز دارد.
همچنین اگر مادر در دوران بارداری سطح ویتامین D پایینی داشته باشد، نوزاد هم ممکن است از ابتدا ذخیره کمی از این ویتامین داشته باشد.
توصیه‌های کلیدی برای والدین:
- از روزهای اول تولد با مشورت پزشک قطره ویتامین D را شروع کنید.
- مقدار مصرف را دقیق طبق دستور پزشک یا روی قطره‌چکان انجام دهید.
- هرگز به نوزاد بدون تجویز پزشک مقدار بیشتری از مکمل ندهید.
- در صورت شک یا نگرانی، با پزشک مشورت کرده و احتمال نیاز به آزمایش را بررسی کنید.
