وقتی کودکتان لبخند می‌زند اما هنوز کلمه‌ای نگفته، ممکن است این سوال در ذهنتان شکل بگیرد که “نکند دیر زبان باز کرده؟” بسیاری از والدین در انتظار شنیدن اولین “مامان” یا “بابا” روزها را می‌شمارند و نگرانند که فرزندشان از دیگر هم‌سن‌وسال‌هایش عقب‌تر باشد. اما واقعاً دیر حرف زدن چه علتی دارد؟ آیا بین دختر و پسر تفاوتی در زمان شروع گفتار وجود دارد؟ در این مقاله با نگاهی علمی، ساده و کاربردی به بررسی دلایل دیر صحبت کردن کودکان و تفاوت‌های طبیعی سن گفتار در دختران و پسران پرداخته‌ایم تا ذهنتان آرام شود و راهکارهایی مؤثر یاد بگیرید.
دلایل تأخیر در شروع صحبت کردن کودک
تأخیر در گفتار می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد:
- مشکلات شنوایی: کودکانی که دچار کم‌شنوایی هستند، ممکن است در درک و تولید کلمات دچار مشکل شوند.
- اختلالات عصبی یا رشدی: شرایطی مانند اوتیسم یا فلج مغزی می‌توانند بر توانایی گفتار کودک تأثیر بگذارند.
- محیط زبانی ضعیف: کودکانی که در محیط‌هایی با تعامل زبانی کم رشد می‌کنند، ممکن است دیرتر شروع به
- عوامل ژنتیکی: سابقه خانوادگی در تأخیر گفتار می‌تواند نقش داشته باشد.
سن شروع صحبت کردن در دختران و پسران
به‌طور کلی، دختران تمایل دارند زودتر از پسران شروع به صحبت کنند. در حدود ۱۲ تا ۱۸ ماهگی، بسیاری از کودکان اولین کلمات خود را بیان می‌کنند. تا سن ۲ سالگی، اکثر کودکان قادر به بیان جملات ساده هستند. با این حال، تفاوت‌های فردی وجود دارد و برخی کودکان ممکن است زودتر یا دیرتر از این بازه زمانی شروع به صحبت کنند.
چه زمانی باید نگران تأخیر در گفتار کودک باشیم؟
اگر کودک شما تا ۱۸ ماهگی هنوز هیچ کلمه‌ای را بیان نکرده یا تا ۲ سالگی قادر به ساختن جملات ساده نیست، ممکن است نشانه‌ای از تأخیر در رشد گفتاری باشد. در چنین مواردی، مشاوره با یک گفتاردرمانگر یا پزشک متخصص اطفال توصیه می‌شود. تشخیص زودهنگام و مداخله به‌موقع می‌تواند به بهبود مهارت‌های زبانی کودک کمک کند.
راهکارهایی برای تقویت مهارت‌های زبانی کودک
- صحبت کردن مداوم با کودک: توصیف فعالیت‌های روزمره و نام‌گذاری اشیاء می‌تواند به یادگیری زبان کمک کند.
- خواندن کتاب‌های تصویری و شعرهای کودکانه: این فعالیت‌ها می‌توانند دایره واژگان کودک را گسترش دهند.
- استفاده از موسیقی و بازی‌های تعاملی: این روش‌ها می‌توانند مهارت‌های شنیداری و گفتاری کودک را تقویت کنند.
- تکرار کلمات و جملات ساده: تکرار به کودک کمک می‌کند تا کلمات را بهتر یاد بگیرد و به کار ببرد.
جمع‌بندی
در این مقاله به علل مختلف تأخیر در حرف زدن کودکان مانند مشکلات شنوایی، اختلالات رشدی، ژنتیک و محیط زبانی ضعیف پرداختیم. همچنین توضیح دادیم که معمولاً دختران زودتر از پسران شروع به صحبت می‌کنند اما این تفاوت در محدوده طبیعی رشد قرار دارد. اگر کودک تا ۱۸ ماهگی هنوز کلمه‌ای نگفته یا تا ۲ سالگی جمله‌سازی نمی‌کند، بهتر است با گفتاردرمانگر مشورت شود. در بخش پایانی نیز چند روش مؤثر برای تقویت مهارت‌های زبانی کودک مثل صحبت مداوم، کتاب‌خوانی و بازی‌های کلامی را معرفی کردیم.
